۱- تحقیقات بازاریابی کتابخانه ای : بیشتر پروژههای مربوط به تحقیقات بازاریابی با تحقیقات کتابخانهای آغاز میشوند. این مرحله کاملاً ضروری است و از طریق آن میتوان تعریف مناسبی از مشکل یا مساله به دست آورد. در این نوع تحقیق ابتدا مشکل را تعریف کند و سپس فرضیههایی ارائه دهد که از طریق طرحهای تحقیقاتی رسمیتر ارزیابی شود. شایان ذکر است که در تحقیق اکتشافی طرح تحقیق رسمی وجود ندارد. این مرحله چندان علمی به نظر نمیرسد.از آنجا که هدف تحقیق اکتشافی مشخص کردن مشکل اصلی است، پژوهشگر باید از تعدادی روشهای غیررسمی برای تعریف مشکل استفاده کند که لازمه آن قدرت تصور و انعطافپذیری است. با اینکه در مطالعه اکتشافی از روشهای غیررسمی استفاده میشود، این مطالعات از اهمیت بسیاری برخوردار است.
روشهای طرح تحقیقات بازاریابی کتابخانه ای عبارتند از: بررسی مقالات و کتب موجود، پرسش از افراد متخصص و متبحر و بررسی چند مورد برگزیده مانند پایگاههای اطلاعات دولتی از قبیل سازمان توسعه تجارت ایران و سازمان کمرک و … نتیجه تحقیقات کتابخانهای فهم بهتر موضوع میباشد.
۲- تحقیقات بازاریابی کیفی : تحقیقات کیفی، بخش عمدهای از تحقیقات علمی در علوم مختلف به خصوص در علوم اجتماعی و بازاریابی را تشکیل میدهد. هدف عمدۀ تحقیقات کیفی، بدست آوردن اطلاعات عمیق و درونی دربارۀ رفتارهای انسانی و دلایل حاکم بر این رفتارها است.
یک تحقیق کیفی بیشتر به دنبال چرایی تصمیمات و اعمال انسانها است تا اینکه بداند چگونه، کجا و چطور و چه زمانی تصمیم گرفتهشدهاست. معمولاً تحقیقات کیفی دارای نمونههای محدودی هستند.
از روشهای متداول در تحقیقات بازاریابی کیفی میتوان به مصاحبههای عمیق[۴]، گروه کانون[۵]، تکنیکهای فرافکن، طوفان مغزی[۶] و مشاهده[۷] اشاره کرد.
۳- تحقیقات بازاریابی کمی : در تحقیقات کمی از روشهایی استفاده میشود که بتوان نتایج را اندازهگیری کرد. این روشها بر پایه تحقیقات پیمایشی قرار دارد که اغلب از نمونههایی بیش از صد نفر استفاده میشود. اغلب صاحبنظران بر این باورند که باید نخست با استفاده از روشهای کیفی و کتابخانهای از دیدگاه و نظرات افراد آگاه شده و سپس درصدد ارائه اعداد و ارقام برآمد. بنابراین شاید بهترین راه این باشد که از ترکیبی از روش های کیفی و کمی استفاده نمود.
از روشهای متداول در تحقیقات بازاریابی کمی میتوان در حوزههای زیر استفاده کرد.
۳-۱- تحقیقات درباره بازار : بررسی سهم بازار یک محصول یا شرکت در مقایسه با رقبا، بررسی چگونگی بخشبندی بازار، بررسی کانالهای توزیع در مقایسه با رقبا، امکانسنجی ورود محصول جدید به بازار و . . . .
۳-۲- تحقیقات درباره مشتری و مصرفکننده: بررسی ویژگیهای جمعیتی مشتریان محصول، بررسی الگوی خرید مشتریان، بررسی الگوی مصرف مشتریان، بررسی میزان وفاداری مشتریان به مارکتجاری، بررسی میزان رضایت مشتریان از محصول، بررسی نیازها، خواستهها و انتظارات مشتریان از محصول، بررسی ویژگیهای بازار هدف در فرایند تصمیمگیری خرید و . . . .
۳-۳- تحقیقات درباره محصول و خدمت:بررسی ویژگیهای محصول در مقایسه با رقبا، بررسی جایگاه شرکت در بازار هدف (شناخت، عملکرد، نگرش، رضایت)، بررسی جایگاه محصولات یک شرکت در بازار هدف از نظر محصول، قیمت، توزیع و پیشبرد فروش، پیشآزمون محصول جهت دستیابی به سلیقه مصرفکنندگان، بررسی شاخصهای محصول شامل سهم بازار، سهم در اذهان ، نفوذ در مخاطبان، ترجیح محصول، بررسی بستهبندی محصول و ..
وقتی نام برند GLX را می شنوید چه چیزی در ذهن شما تداعی می شود؟ گوشی های موبایل GLX؟ خودرو؟ پژو ۴۰۵ GLX ؟ شرکت سازنده خودروهای GLX؟ مطمئنا می دانید که اولین تلفن همراه ساخت ایران به نام GLX می باشد، اما متاسفانه اولین گوشی همراهی ایرانی که متذکر می شود کاملا ساخت کشور ایران است نام ایرانی ندارد!!!!! و یک نام خارجی که مربوط به محصولات شاخه ای دیگر از صنایع است را یدک می کشد.
بسیاری از کارشناسان برندسازی بر این باورند که ابتدای نام هر برند نمی تواند به صورت اختصاری بر روی محصولات و خدمات گذاشته شود و این انتخاب نام برای محصولات و خدمات جهت انجام برندسازی سازمان انتخاب خوبی نیست به بیان دیگر کارشناسان برندسازی ترجیح می دهند یک نام مستقل از نام نشان تجاری بر روی محصولات و خدمات تولیدی سازمان ها گذاشته شود و یا اینکه برای انتخاب نام از حروف ابتدایی چند اسم با معنا به صورت اختصاری استفاده شود، به هر حال کادر تبلیغات این گوشی ساخت ایران نه یک نام ایرانی با معنا و نه یک نام اختصاری با معنای ایرانی برای اولین تلفن همراه ساخت ایران انتخاب کرده اند که مطمئنا اشتباه بسیار بزرگی در برندسازی این محصول اتفاق افتاده است.11111
در ایران GLX عموما برای یک خودرو ساخت شرکت ایران خودرو بنام پژو ۴۰۵ GLX استفاده می شود و تداعی کننده یک ماشین می باشد و عموما مخاطبان وقتی این نام را می شوند به یاد پژو ۴۰۵ GLX می افتند و هرگز یک گوشی همراه برای آنها تداعی نمی شود. خب مطمئنا ساخت تصویر چنین نامی در ذهن مخاطبان بسیار سخت است و باید هر روز بودجه تبلیغاتی این برند بالاتر برده شود و هزینه های بسیار کلانی برای تبلیغات آن پرداخت شود تا بتوان نشان تجاری را در ذهن مخاطبان بازار هدف جایگاه سازی نمود.
کارشناسان برندسازی این برند اشتباه بسیار مهلکی در انتخاب نام این برند انجام داده اند زیرا این نام را نه تنها در بازارهای داخلی ایران بلکه در بازارهای خارجی نیز نمی توان برندسازی کرد و در ذهن مخاطبان به جای انداخت.
گروه تبلیغاتی و کارشناسان برندسازی این برند اشتباه دومی که انجام دادند انتخاب کاراکتر های تبلیغاتی برای این برند بود. یک برند ایرانی را لوک خوش شانس و برادران دالتون معرفی می کردند. توضیح بیشتر نمی دهم قضاوت را به عهده شما می گذارم ؟ نتیجه کار کاملا مشخص است یعنی متاسفانه دومین شکست برندسازی نیز برای این محصول اتفاق افتاد….
البته به تازگی تیزر های تبلیغاتی بهتری برای تبلیغات و جایگاه سازی برند این گوشی ایرانی (GLX) تهیه شده است، در این تیزر تبلیغاتی پیام تبلیغاتی با محتوی بهتری به بیننده انتقال می یابد که باز هم جای شکرش باقی است!!!!!
با توجه به مطالبی که پیشتر گفته شد فکر می کنم این گوشی موبایل جدای از بحث تکنولوژِی برای ورود به بازار رقابتی به صورت جهانی نیاز به تغییرات استراتژی تبلیغاتی و برند سازی به صورت ۱۸۰ درجه دارد و در ابتدا نیاز به فکری عمیق و کارساز جهت تغییر نام خواهد داشت تا بتواند این گوشی موبایل ساخت ایران وارد این گستره عظیم جهانی گردد.
تبلیغات پنهان باید بهتر شناخت. همانطور که می دانید عنصر رقابت در تمامی کسب و کار ها هر روز پر رنگ تر می شود و همانطور که می دانید امروزه شرکت ها تمایل دارند که با استفاده از روش های جدید در معرض دید مشتریان قرار بگیرند، البته آنها بر دو عامل صرفه جویی زمان و هزینه تاکید بسیار دارند، برای رسیدن به همین امر مشاوران بازاریابی از روش تبلیغات پنهان استفاده کرده و به نمایش و معرفی محصولات و خدمات در موقعیت های هوشمندانه مثل فیلم ها، شبکه های خبرگذاری، کتب، بازی های کامپیوتری، نت، پویا نمایی (انیمیشن) و مجله ها می پردازند.
شایعه خبری غیر واقعی و دروغین در خصوصه مسائلی است که تشخیص واقعیت در آن بسیار سخت است و به صورت دهان به دهان در میان افراد سازمان می پیچد ،
البته گفتنی است که اطلاعاتی که به صورت دهان به دهان در میان افراد می چرخد جذابیت دارد و بسیار جنجال برانگیز است و اکثر مردم مشتاق شنیدن آن هستند .
شایعه در شرکت یا دروغ پیچیده شده در شرکت یکی از معضلاتی است که شرکت ها با آن مواجه هستند و چنانچه شایعه در شرکت کنترل و مهار نشود در بسیاری از موارد سازمان را دچار ضرر و زیان های غیر قابل جبران می نماید، بنابراین شناخت شایعه در شرکت و مهارت مهار کردن آن بسیار با اهمیت می باشد. در هر سازمان روابط بین افراد دو وجه دارد یکی روابطی که به صورت رسمی و سازمانی است و دیگری روابطی که به صورت غیر رسمی و غیر سازمانی می باشد، لازم به ذکر است که بیشتر شایعات حاصل روابط غیر رسمی و غیر سازمانی می باشد که می تواند در زمینه های گوناگونی گفته شود نظیر: موضوعات مهم اجتماعی ، استخدام منابع انسانی، ارتقاء سمت کارمندان ، اخراج کارمندان ، انتخابات و….. دسته ای از شایعات نیز مربوط به گذشته است و دسته ای دیگر مربوط به آینده است و برخی از شایعات در سازمان مربوط به مسائل و موضوعات جاری سازمان می باشد ، به هر ترتیب بسیاری از این شایعات می تواند سازمان را دچار هرج و مرج نماید، این هرج مرج حتی می تواند شامل بخش بازاریابی و تحقیقات بازار نیز گردد که مطمئنا سازمان را دچار ضرر و زیان بسیاری می نماید و باید از پیدایش و رواج آنها جلوگیری نمود.